การเพาะเมล็ด

การเพาะเมล็ด

การเพาะเมล็ด ที่นิยมปฏิบัติ มี 3 แบบ ดังนี้
1.การเพาะในกระบะเพาะ เพาะระยะห่าง 10x10 ซม. วางส่วนขั้วของเมล็ดลงในวัสดุเพาะชำ (เฉพาะไม้ผลที่มีเมล็ดใหญ่ เช่น มะม่วง ขนุน) พืชบางชนิดไม่จำเป็นต้องกลบดินจนมิดเมล็ด ในกรณีที่ต้องกลบไม่ควรเกิน 2 - 3 เท่าของเส้นผ่าศูนย์กลางของเมล็ดพืชนั้น
2. การเพาะในแปลงเพาะ เตรียมดิน ยกแปลงให้ด้านยาวอยู่ในแนวเหนือใต้ ย่อยดินให้ละเอียด ตากดินไว้ 10 - 15 วัน ใส่ปุ๋ยคอกคลุกเคล้าเข้ากับดิน ถ้าพบว่าดินเป็นกรดต้องใส่ปูนขาว

3. การเพาะในภาชนะ เพาะเมล็ดลงในภาชนะโดยตรง ในกรณีที่เมล็ดพืชมีขนาดเล็กอาจจะเพิ่มจำนวนเมล็ดเป็น 2 - 3 เมล็ด หลังงอกให้ถอนออกเหลือต้นที่สมบูรณ์เพียงต้นเดียว
การปฏิบัติรักษาหลังการเพาะเมล็ด
- การให้น้ำ ต้องใช้บัวรดน้ำ ถ้าใช้สายยางต้องใช้ฝักบัวเสียบต่อปลายท่อ เพื่อชะลอความแรงของน้ำ ควรให้น้ำช่วงเช้าและเย็นทุกวัน
- ควรพ่นสารเคมีเพื่อป้องกันกำจัดโรคแมลง เมื่อพบการทำลาย กำจัดวัชพืชโดยใช้มือถอนจะดีที่สุด
- หลังเพาะกล้าในกระบะหรือในแปลงควรคลุมด้วยฟางข้าวเพื่อรักษาความชื้นในแปลงหรือกระบะเพาะ

การเสียบยอด

การเสียบยอด

การเสียบยอด คือ การขยายพันธุ์ที่กิ่งพันธุ์ดีจะทำหน้าที่เป็นลำต้น โดยจะตัดยอดของต้นตอออกเมื่อกิ่งพันธุ์ดีแตกยอดอ่อนแล้ว และต้นตอจะทำหน้าที่เป็นระบบรากให้กับกิ่งพันธุ์ดี

มีขั้นตอนปฏิบัติดังนี้

1.เฉือนต้นตอสูงจากพื้นดินประมาณ 10 ซม. ลึกเข้าถึงเนื้อไม้ แผลยาว 2 - 3 นิ้ว ถ้าต้นตอมีขนาดใหญ่และลอกเปลือกง่ายให้กรีดเปลือกและตัดเปลือกออก 2 ใน 3

2.เฉือนยอดพันธุ์ดีเป็นรูปลิ่มยาวประมาณ 2 - 3 นิ้วเสียบยอดพันธุ์ดีลงบนต้นตอให้เนื้อเยื่อเจริญชิดด้านใดด้านหนึ่ง ใช้พลาสติกใสพันจากล่างขึ้นบน ให้รอยแผลประกบกันให้แน่น

ประมาณ 5 - 7 สัปดาห์ รอยแผลจะประสานกรีดพลาสติกออกเพื่อให้ส่วนยอดโผล่พ้นพลาสติก
3.เมื่อยอดเริ่มมีสีเขียวแก่ ให้ตัดส่วนยอดของต้นตอออก แกะพลาสติกออกให้หมด ดูแลรักษา เพื่อรอปลูกต่อไป

การทาบกิ่ง

การทาบกิ่ง

การทาบกิ่ง คือ การขยายพันธุ์ที่กิ่งพันธุ์ดีจะทำหน้าที่เป็นลำต้นของต้นพืชและส่วนของต้นตอที่นำมาทาบจะทำหน้าที่เป็นระบบรากให้กับกิ่งพันธุ์ดี

มีขั้นตอนปฏิบัติดังนี้

1. เลือกกิ่งกึ่งแก่กึ่งอ่อนที่สมบูรณ์ปราศจากโรคและแมลง

2. เฉือนกิ่งพันธุ์ดีให้เข้าเนื้อไม้ เป็นรูปโล่ยาวประมาณ 1-2 นิ้ว ตัดปลายรอยเฉือนด้านบนออกเป็นลิ้น เฉียง 45 องศา

3. เฉือนต้นตอเป็นรูปปากฉลาม ตัดปลายด้านหลังออก เฉียง 45 องศา

4. ประกบแผลต้นตอเข้ากับกิ่งพันธุ์ดีให้เนื้อเยื่อเจริญแนบชิดด้านใดด้านหนึ่ง พันด้วยพลาสติกสีให้แน่น แล้วมัดต้นตอกับกิ่งพันธุ์ด้วยเชือก

5. ประมาณ 6-7 สัปดาห์ แผลจะติดกันดี รากต้นตอจะงอกแทงผ่านวัสดุหุ้ม เริ่มมีสีน้ำตาล ปลายรากมีสีขาว และมีจำนวนมากพอ จึงจะตัดชำได้

6. นำลงถุงเพาะชำ พร้อมปักหลักค้ำยัน ต้นเพื่อป้องกันต้นล้ม ประมาณ 1 เดือน นำไปปลูกได้

การตอนกิ่ง

การตอนกิ่ง

การตอนกิ่ง คือ การทำให้กิ่งหรือต้นพืชเกิดรากขณะติดอยู่กับต้นแม่ จะทำให้ได้ต้นพืชใหม่ที่มีลักษณะทางสายพันธุ์เหมือนกับต้นแม่ทุกประการ
การตอนกิ่งมี 3 แบบ คือ แบบกรีดกิ่ง แบบปาดกิ่ง และแบบควั่นกิ่ง

มีขั้นตอนปฏิบัติดังนี้

Ø กิ่งกึ่งแก่กึ่งอ่อนที่สมบูรณ์ปราศจากโรคและแมลงควั่นกิ่งแล้วลอกเปลือกออก

Ø ขูดเนื้อเยื่อเจริญที่เป็นเมือกลื่น ๆ ออกโดยขูดจากบนลงล่าง

Ø นำตุ้มตอน (ขุยมะพร้าวที่แช่น้ำพอหมาด ๆ อัดลงในถุงพลาสติก ผูกปากถุงให้แน่น) ผ่าตามความยาวแล้วนำไปหุ้มบนรอยแผล มัดด้วยเชือกทั้งข้างบนและข้างล่างรอยแผล

Ø เมื่อกิ่งตอนมีรากงอก แทงผ่านวัสดุหุ้ม เริ่มเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล ปลายรากมีสีขาว และมีจำนวนมากพอจึงตัดกิ่งตอนเพื่อนำไปชำได้

Ø นำกิ่งตอนไปชำในภาชนะ กระถางหรือถุงพลาสติก ประมาณ 1 เดือน นำไปการปลูกได้