ระยะปลูกและวิธีการใช้ปุ๋ยที่ถูกต้องและเหมาะสม สำหรับพริกยอดสนพันธุ์ใหม่

ศูนย์วิจัยพืชสวนศรีสะเกษ กรมวิชาการเกษตร ได้ทำการปรับปรุงพันธุ์พริกขี้หนูยอดสน และจะได้มีการรับรองพันธุ์พริกพันธุ์ใหม่ แต่ยังขาดเทคโนโลยีบางส่วนที่จะเป็นประโยชน์ต่อเกษตรกรที่จะนำพันธุ์ไปใช้ เช่น ระยะปลูกที่เหมาะสม อัตราปุ๋ย และผลต่อเนื่องด้านโรคแมลงเมื่อการจัดการแตกต่างไป เกษตรกรที่ปลูกพริกเป็นการค้าในแหล่งปลูก จะใช้ระยะปลูก และจำนวนต้นต่อหลุมที่ รวมทั้งการใช้ปุ๋ยเคมีแตกต่างจากคำแนะนำในระบบเกษตรดีที่เหมาะสมสำหรับการผลิตพริก (GAP) ของกรมวิชาการเกษตร วัตถุประสงค์ของการทดลองนี้ เพื่อศึกษาระยะปลูกและวิธีการใช้ปุ๋ยที่ถูกต้องและเหมาะสม สำหรับพริกยอดสนพันธุ์ใหม่ที่จะออกเผยแพร่ ว่าจะสามารถแสดงศักยภาพในการให้ผลผลิตเต็มที่เพียงใด เพื่อใช้ประกอบการตัดสินใจเลือกพริกพันธุ์ใหม่เพื่อปลูกในพื้นที่ของเกษตรกรต่อไป

วิธีการทดลอง

ปลูกพืช 3 แบบ คือ

1.ปลูกแบบแถวคู่ ระยะปลูก 40 x 50 เซนติเมตร ระยะระหว่างแถวคู่ 100 เซนติเมตร

2.ปลูกแบบแถวเดี่ยว ระยะปลูก ระยะปลูก 40 X 40 เซนติเมตร ปลูก 4 แถวต่อแปลง

3.ปลูกแบบแถวเดี่ยว ระยะปลูก ระยะปลูก 50 x 100 เซนติเมตร เป็นวิธีเปรียบเทียบ

ใส่ปุ๋ย 3 วิธี คือ

1.ใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ (ตามเอกสาร การใช้ปุ๋ยเคมีอย่างมีประสิทธิภาพ กลุ่มวิจัยปฐพีวิทยา สำนักวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร กรมวิชาการเกษตร: ปี 2551 :53 หน้า)

2.ใส่ปุ๋ยสูตร 15-15-15 อัตรา 30 กิโลกรัมต่อไร่ ทุก 20 วัน

3.ใส่สูตร 15-15-15 อัตราที่กรมวิชาการเกษตรแนะนำคือ 100 กิโลกรัมต่อไร่ แบ่งใส่ 2 ครั้งๆ ละ 50 กิโลกรัม หลังย้ายปลูก และก่อนออกดอก

การใส่ปุ๋ย

ตำรับที่ 1 การใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน อัตราตามคำแนะนำการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินของพริก คือ ปริมาณอินทรียวัตถุ (OM) น้อยกว่า 1.5 เปอร์เซ็นต์ อัตราการใส่ปุ๋ยไนโตรเจน (N) เท่ากับ 24 กิโลกรัมต่อไร่ ปริมาณฟอสฟอรัสในดิน มากกว่า 20 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม การใส่อัตราปุ๋ยฟอสฟอรัส (P2O5) เท่ากับ 4 กิโลกรัมต่อไร่ ปริมาณโพแทสเซียมในดิน น้อยกว่า 60 การใส่อัตราปุ๋ยโพแทสเซียม (K2O) เท่ากับ 16 กิโลกรัมต่อไร่ (N- P2O5- K2O = 24-4-16 กิโลกรัมต่อไร่) ให้ปุ๋ยฟอสฟอรัส (P2O5) โดยการใช้ปุ๋ยเคมีสูตร 18-46-0 เท่ากับ 8.7 กิโลกรัมต่อไร่ ซึ่งได้ ปุ๋ยไนโตรเจน (N) เท่ากับ 1.57 กิโลกรัมต่อไร่ ต้องการไนโตรเจน (N) เพิ่ม เท่ากับ 22.43 กิโลกรัมต่อไร่ โดยใช้ปุ๋ยยูเรีย อีก เท่ากับ 48.76 กิโลกรัมต่อไร่ และให้ปุ๋ยโพแทสเซียม (K2O) โดยใช้ปุ๋ยเคมีสูตร 0-46-0 เท่ากับ 26.67 กิโลกรัมต่อไร่ แบ่งใส่ 2 ครั้งๆ โรยข้างแถว ครั้งแรก ใส่หลังย้ายปลูก 7 วัน และหลังจากใส่ครั้งแรก 30 วัน ปรับความเป็นกรดของดินโดยใช้ปูนโดโลไมท์ อัตรา 400 กิโลกรัมต่อไร่ (ชุมพล และคณะ, 2551)

ตำรับที่ 2 การใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 15-15-15 อัตรา 100 กิโลกรัมต่อไร่ แบ่งใส่ 2 ครั้งๆ ครั้งแรก ใส่รองก้นหลุม ครั้งที่สองเมื่อพริกเริ่มออกดอก หรือหลังย้ายปลูกประมาณ 30 วัน โดยโรยข้างแถว หลังจากนั้น ใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 15-15-15 อัตรา 30 กิโลกรัมต่อไร่ ทุกๆ เดือน หรือประมาณ 4-5 ครั้ง ปรับความเป็นกรดของดินโดยใช้ปูนโดโลไมท์ อัตรา 200 กิโลกรัมต่อไร่ (อุดมและคณะ, 2550)

ตำรับที่ 3 การใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 15-15-15 อัตราที่กรมแนะนำคือ 100 กิโลกรัมต่อไร่ แบ่งใส่ 2 ครั้งๆ ละ 50 กิโลกรัม โรยข้างแถว ครั้งแรกใส่หลังย้ายปลูก 7 วัน และ ครั้งที่ 2 ใส่เมื่อเริ่มออกดอก หรือหลังย้ายปลูกประมาณ 30 วัน ปรับความเป็นกรดของดินโดยใช้ปูนโดโลไมท์ อัตรา 200 กิโลกรัมต่อไร่ (ตามคำแนะนำในระบบเกษตรดีที่เหมาะสมสำหรับการผลิตพริก (GAP) ของกรมวิชาการเกษตร)

สรุปผลการทดลอง

การปลูกแบบแถวคู่ ระยะปลูก 40 x 50 เซนติเมตร ระยะระหว่างแถวคู่ 1 เมตร และใส่ปุ๋ยเคมีตามคำแนะนำในระบบเกษตรดีที่เหมาะสมสำหรับการผลิตพริก มีความเหมาะสมที่สุดในการปลูกพริกยอดสนศก.119-1-3 มีค่า BCR สูงสุด เท่ากับ 2.56 ซึ่งให้กำไรสูงสุด มีความสะดวกต่อการกำจัดวัชพืช และการเก็บเกี่ยวผลผลิต

ตารางที่ 1 องค์ประกอบผลผลิตพริกยอดสน

ระยะปลูก	ตำรับปุ๋ย	ผลกว้าง (ซม.)	ผลยาว (ซม.)	ก้านยาว (ซม.)	น้ำหนักสด ต่อผล (กรัม)	น้ำหนักแห้ง ต่อผล (กรัม)	น้ำหนักแห้ง(%)	เมล็ดต่อผล(เมล็ด)
40 x 50 ซม. ระยะระหว่างแถวคู่ 100 ซม.	1	0.67	5.86	3.49	1.53	0.48	31.33	52.97
	2	0.68	5.88	3.12	1.58	0.50	32.38	52.82
	3	0.70	6.07	3.19	1.59	0.49	30.86	50.10
40 x 40 ซม. ปลูก 4 แถวต่อแปลง	1	0.67	6.12	3.08	1.55	0.47	30.27	51.11
	2	0.68	5.99	2.96	1.50	0.47	31.27	50.79
	3	0.67	5.97	3.15	1.54	0.49	31.67	51.76
50 x 100 ซม. ปลูกแถวเดี่ยว	1	0.67	6.07	3.24	1.55	0.50	31.76	53.04
	2	0.67	5.92	3.19	1.54	0.49	31.82	53.25
	3	0.67	5.86	3.16	1.48	0.48	32.71	51.55
CV (%)		2.91	2.76	8.18	3.33	5.90	6.29	5.14

ตารางที่ 2 การเจริญเติบโตและองค์ประกอบผลผลิตพริกยอดสน

ระยะปลูก	จำนวนกิ่งแขนง (กิ่ง)	ทรงพุ่ม (ซม.)	ความสูง (ซม.)	น้ำหนัก เมล็ดต่อผล (กรัม)	จำนวนผล ต่อต้น (ผล)	ผลผลิต สดต่อต้น(กรัม)	ผลผลิตสด ต่อไร่ (ตัน)	ผลผลิตแห้งต่อไร่ (ตัน)	ผลดี (%)	ผลเสีย (%)
40 x 50 ซม.	13.07 b	82.28 b	97.82	0.228 a	347.09 b	385.61 b	1.51	0.50	94.92 a	5.07 b
40 x 40 ซม.	12.18 c	80.45 b	97.92	0.216 b	241.14 c	274.65 c	1.57	0.49	93.77 b	6.23 a
50 x 100 ซม.	13.95 a	88.79 a	96.10	0.219 ab	446.21 a	466.54 a	1.43	0.46	94.89 a	5.10 b
ค่าความแตกต่าง	**	**	ns	*	**	**	ns	ns	*	*
ตำรับปุ๋ย
ตำรับที่ 1	13.10	84.93 a	97.65 a	0.221	358.77 a	387.86	1.54 a	0.48 ab	94.87	5.11
ตำรับที่ 2	12.95	81.15 b	94.22 b	0.222	316.91 b	356.41	1.39 b	0.44 b	94.75	5.25
ตำรับที่ 3	13.15	85.45 a	99.97 a	0.220	358.76 a	382.54	1.58 a	0.53 a	93.96	6.04
ค่าความแตกต่าง	ns	**	**	ns	*	ns	*	*	ns	ns
CV (%)	5.96	3.90	3.45	4.91	11.36	13.62	12.12	18.77	1.26	21.76

ตารางที่ 3 ผลตอบแทนการผลิตพริกยอดสน

ต้นทุนการผลิต	ระยะปลูก 40 x 50 (ซม.)			ระยะปลูก 40 X 40 (ซม.)			ระยะปลูก 50x100 (ซม.)
	ตำรับ ปุ๋ย 1	ตำรับ ปุ๋ย 2	ตำรับ ปุ๋ย 3	ตำรับ ปุ๋ย 1	ตำรับ ปุ๋ย 2	ตำรับ ปุ๋ย 3	ตำรับ ปุ๋ย 1	ตำรับ ปุ๋ย 2	ตำรับ ปุ๋ย 3
1. ผลผลิตพริกแห้ง (กิโลกรัมต่อไร่)	495	450	550	468	435	570	478	438	463
2. ต้นทุนผันแปร (บาท/ไร่)	16,616	19,967	17,183	17,958	21,489	19,230	15,468	18,894	14,985
3. ต้นทุน (บาท/กก.)	34	44	31	38	49	34	32	43	32
4. ราคาขาย (บาท/กก.)	80	80	80	80	80	80	80	80	80
5. รายได้ (บาท/ไร่)	39,600	36,000	44,000	37,440	34,800	45,600	38,240	35,040	37,040
6. ผลตอบแทน (บาท/ไร่)	22,984	16,033	26,817	19,482	13,311	26,370	22,772	16,146	22,055
7. ค่า BCR อัตราส่วนของรายได้/การลงทุน	2.38	1.80	2.56	2.08	1.62	2.37	2.47	1.85	2.47

Benefit Cost Ratio : BCR หมายถึง อัตราส่วนของรายได้ต่อค่าใช้จ่ายการลงทุน

BCR < 1 หมายถึง รายได้น้อยกว่ารายจ่าย กิจกรรมที่ดำเนินการนั้นขาดทุนไม่ควรทำการผลิต

BCR = 1 หมายถึง รายได้เท่ากับรายจ่าย กิจกรรมที่ดำเนินการนั้นไม่มีกำไรและไม่ขาดทุน มีความเสี่ยงในการผลิต

ไม่สมควรทำการผลิต

BCR > 1 หมายถึง รายได้มากกว่ารายจ่าย กิจกรรมที่ดำเนินการนั้นมีกำไร มีความเสี่ยงน้อย สามารถทำการผลิตได้

ผู้ดำเนินการทดลอง จิรภา ออสติน และเสาวนี เขตสกุล